> Strona domowaNiewiele osób wie o tym, że pozostawienie chorego w łóżku w całkowitym bezruchu jest dla niego bardzo niekorzystne…
Prawidłowe ułożenie chorego w okresie ostrym ma spełniać kilka podstawowych zadań do których należą między innymi: prewencja w powstawaniu odleżyn (szczególnie kość krzyżowa i pięty), zapobieganie w powstawaniu deformacji kostnych i przykurczy mięśniowych, poprawa wydolności układu krążenia a także dostarczanie bodźców dochodzących do mózgu. Niewiele osób wie o tym, że pozostawienie chorego w łóżku w całkowitym bezruchu jest dla niego bardzo niekorzystne. Osoba taka poprzez wystąpienie odleżyn, zesztywnień stawowych oraz osłabieniu mięśniowemu może drastycznie zwiększyć stopień swojej niepełnosprawności, która w dużej mierze utrudnia proces rehabilitacji.
Zmiana ułożenia powinna odbywać się co 2 do 3 godzin uwzględniając leżenie na plecach, brzuchu oraz na zdrowym i porażonym boku. W początkowym okresie ułożenie ciała wspomagane jest przez kliny, wałki itp. Kolejnym etapem jest uzyskanie przez pacjenta aktywnego ułożenia ciała bez żadnych pomocnych akcesoriów. Podczas zmiany pozycji nie wolno ciągnąć pacjenta trzymając go jedynie za dłoń. Ramię chorego powinno być przytrzymywane i przekładane zarówno w odcinku bliższym jak i dalszym kierując je razem z całym tułowiem.
W leżeniu na plecach prawidłowo ustawiona głowa skierowana jest w kierunku strony porażonej oraz podniesiona lekko do góry przy pomocy poduszki. Porażona strona ciała powinna być uniesiona za pomocą poduszki lub wałków. Zarówno bark jak i miednica lekko podparte (w pozycji neutralnej), dłoń skierowana ku dołowi. Kolano także powinno znajdować się w lekkim zgięciu (należy unikać rotacji zewnętrznej w stawie biodrowym). Pod stopą także stosujemy miękki wałek w celu uniknięcia zgięcia podeszwowego stopy. W przypadku, gdy porażona strona jest w okresie wzmożonej spastycznośći ułożenie pacjenta różni się od opisanego powyżej. Kończyna górna zgięta w stawie łokciowym, odwiedziona w stawie barkowym, a ramię odwrócone na zewnątrz. Nadgarstek znajdować się powinien w zgięciu grzbietowym. Biodro wraz z kolanem w zgięciu. Stopę także można podeprzeć od strony podeszwy miękkim ręcznikiem.
Wszystkie osoby opiekujące się osobą po udarze powinny pamiętać o koronnej zasadzie, która mówi o tym, że NIE NALEŻY obracać osoby przez porażony bark, gdyż takie postępowanie może przyczynić się do podwichnięcia stawu barkowego lub wywołania „zespołu bolesnego barku”. W leżeniu na boku możemy ułożyć pacjenta zarówno na stronie porażonej, jak i na stronie zdrowej. Na stronie „zajętej” układamy udarowca tak, aby jego ramię było odwrócone na zewnątrz z jednoczesnym wyprostem łokcia i dłoni zwróconej ku górze. Zdrowa kończyna dolna spoczywa zgięta na klinie natomiast porażona wyprostowana. W leżeniu na stronie pozornie zajętej zarówno kończyna górna jak i dolna strony porażonej spoczywa na poduszce, gdzie ramię powinno być wysunięte w przód z wyprostowanym łokciem, a głowa skierowana w stronę porażoną. Zajęta dolna kończyna powinna być lekko zgięta w stawie biodrowym i kolanowym.
W leżeniu na brzuchu wzmacnia się proces prostowania kończyny górnej i zginania kończyny dolnej. Pacjent powinien ułożony być w taki sposób aby jego głowa skierowana była w kierunku zdrowego łokcia. Ramię porażonego wniesione ku górze z jednoczesnym wyprostowanym łokciem, nadgarstkiem i palcami. Staw biodrowy strony zajętej również powinien być wyprostowany. Poprzez podłożenie poduszki pod staw skokowy wymuszamy zgięcie stawu kolanowego w pozycji neutralnej, a także zapobiegamy zgięciu podeszwowemu stopy.
Etapem przejściowym między leżeniem a chodzeniem jest siad. Pacjentów po udarze mózgu należy sadzać na dwa sposoby: siad z nogami na łóżku oraz siad ze spuszczonymi nogami. Ten pierwszy uzyskuje się dzięki umieszczeniu za plecami pacjenta poduszek w celu stabilizacji prostego tułowia, symetrycznemu rozkładowi ciężaru na oba pośladki, a także dzięki wyciągnięciu kończyny górnej do przodu z jednoczesną rotacją zewnętrzną w stawie barkowym. Ważna jest rola rodziny, która powinna pilnować aby udarowiec się nie zsuwał w dół łóżka. Siedzenie ze spuszczonymi nogami jest bardzo ważnym krokiem w życiu udarowca pod względem powrotu sprawności funkcjonalnej. Jest ono także świetnym treningiem równowagi pacjenta. Siad ze spuszczonymi nogami ma sens tylko i wyłącznie, gdy stopy udarowca mają pełny kontakt z podłożem, a staw kolanowy i biodrowy są zgięte pod kątem 90°. Dodatkowo podczas pierwszych prób siadania można podłożyć kliny za plecami chorego w celu zwiększenia jego stabilności.
